h

Waarom de SP niet meedoet aan de waterschapsverkiezingen?

13 november 2008

Waarom de SP niet meedoet aan de waterschapsverkiezingen?


SP Tweede Kamerlid Ronald Van Raak legt uit waarom de SP niet meedoet aan de waterschapsverkiezingen die nu (vanaf 13 november) gehouden worden.

Tekst Daniël de Jongh - Bron Tribune

Aan de waterschapsverkiezingen mogen in november voor het eerst politieke partijen deelnemen. De SP doet niet mee. Ronald van Raak, woordvoerder Binnenlandse Zaken: “Voor waterbeleid hebben we de provincie al, de waterschappen zijn er voor droge voeten en schoon drinkwater.”

De zeespiegel stijgt maar de SP vindt waterschapsverkiezingen onnodig?

“Het zou wel heel erg zijn als we de stijging van de zeespiegel zouden overlaten aan de waterschappen. Dat is een nationale kwestie. Daar moet de regering zich mee bezighouden.”

Maar de regering pompt toch geen polders droog?

“Klopt, de waterschappen zorgen dat de pompen werken, dat er water wordt afgevoerd, dat de dijken op orde zijn. Het zijn vooral uitvoerende taken. Ze zorgen dat we droge voeten houden en dat het drinkwater schoon is. Maar het beleid is grotendeels een taak van de provincies: die maken een plan voor het drinkwater, grondwater en oppervlaktewater. En klimaatverandering is een zaak voor de regering.”

Wie zitten er eigenlijk in zo’n waterschap?

“Het hoofd van een waterschap is de dijkgraaf. Die wordt bijgestaan door de heemraden, een soort wethouders. Zij vormen het college van dijkgraaf en heemraden en dat wordt bijgestaan door een algemeen bestuur van 18 tot 30 mensen. Een aantal van hen wordt gekozen door de inwoners van zo’n waterschap, de anderen zijn benoemde belangenbehartigers van boeren, bedrijven en natuurbeheerders.”

Hoe zijn de waterschappen ontstaan?

“Vanaf de twaalfde eeuw zijn we dijken gaan bouwen en water gaan wegpompen. Dat gebeurde door belanghebbenden: boeren, schippers en grondbezitters gingen samenwerken in waterschappen. Je had toen nog geen gemeenteraden, geen Provinciale Staten, geen nationale regering.”

Klinkt romantisch…

“Ja, het heeft ook iets heel leuks. Maar er is ondertussen wel heel veel veranderd. Je had vroeger honderden waterschappen met heel verschillende taken. In de loop van de jaren zijn die waterschappen samengevoegd, we hebben er nu nog 27, en hun taken zijn steeds meer hetzelfde geworden. Het zijn dus niet meer die romantische besturen waar grondbezitters met elkaar samenwerkten om een heel uniek stukje Nederland droog te houden. De enige overgebleven romantiek is de naam dijkgraaf.”

Wat is er mis met de waterschapsverkiezingen?

“Ze zijn absoluut niet populair. Tot nu toe konden alleen personen deelnemen. Dat waren vertegenwoordigers van boeren, bedrijven of natuurbeheerders. Maar dat wist bijna niemand: je komt ze nooit tegen, zelfs niet op televisie of in de krant. Je kreeg een brief met foto’s en namen, maar je had meestal geen idee wie dat allemaal waren. Om duidelijker te maken waar je voor kiest, kunnen vanaf nu lijsten deelnemen: voor boerenbelangen, bedrijfsbelangen en natuurbeheer. Van die mogelijkheid om als lijst deel te nemen, kunnen ook politieke partijen gebruik maken. De gedachte is dat als je een meer partijpolitieke strijd krijgt, die verkiezingen interessanter worden. Maar het probleem is dat als je partijen in de waterschappen gaat kiezen, die als vanzelf politieker worden. Als je als politicus daarin gekozen wordt dan wil je ook beslissingen kunnen nemen, beleid maken.”

Welk spookbeeld doemt dan op?

“Ik ben bang dat de waterschappen zich gaan opblazen en we wéér een nieuw politiek orgaan krijgen. We hebben er al zo veel. Mensen wonen in een gemeente, een regio, een provincie, een land. Moeten de waterschappen ook nog politieker worden? Nu maken provincies het beleid en ze houden toezicht op de waterschappen. Dat is prima. Maar als de waterschappen politieker worden en zelf meer beleid willen maken, dan gaan ze botsen met de provincie en krijg je een hoop gedoe. Dan heb je dus twee democratisch gekozen besturen die met elkaar overhoop liggen. Als SP vinden we dat de waterschappen gewoon goed hun werk moeten doen, dat zijn vooral uitvoerende taken, en het beleid gewoon bij de provincie laten. Daarom doen we niet aan die verkiezingen mee.”

Los je daarmee het probleem op?

“Nee, we willen nog een stap verdergaan: de taken van de waterschappen onderbrengen bij de provincies. Inclusief het innen van de waterschapsbelasting, waaruit bijvoorbeeld dijkonderhoud betaald wordt. Bij de waterschappen zitten mensen met kennis van zaken. Die expertise kunnen we behouden en de politieke beslissingen leggen waar ze thuishoren: bij de provincies. Dat geeft geen democratisch probleem, want de Provinciale Staten worden gewoon gekozen.”

Is dat een haalbaar voorstel?

“De SP heeft erop aangedrongen dat er na de komende waterschapsverkiezingen een uitgebreide evaluatie komt. Dan zullen we dit voorstel zeker bepleiten. Ik heb begrepen dat ook PvdA, GroenLinks, ChristenUnie en SGP er voor zijn, het is dus geen losse flodder.”

Maar hoe moet het dan met de romantiek?

“Haha, de belangrijkste water-ambtenaar kunnen we wat mij betreft gewoon dijkgraaf noemen. Dat hoeft niet verloren te gaan.”

U bent hier