Apeldoorn

Verkoop van Nuon aan een buitenlandse energiereus is een slecht plan. Nutsbedrij­ven moeten gewoon in over­heidshanden blijven. Dat schrijven Agnes Kant en Eric van Kaathoven, respectievelijk fractievoorzitter van de SP in de Tweede Kamer en Provinciale Staten van Gelderland, in een opinieartikel dat vandaag in De Gelderlander werd gepubliceerd.

Nuon hoeft helemaal niet in de uitverkoop. De provin­cie Gelderland bezit 45 pro­cent van de aandelen Nuon en is daarmee de grootste aandeelhou­der. Tel daarbij op de vele Gelderse gemeenten die ook wat aandelen hebben en je hebt een meerder­heidsbelang in Nuon dat in han­den is van Gelderse overheden. De andere aandelen zijn in handen van provincies en gemeenten bui­ten Gelderland.
Nuon is een goedlopend nutsbe­drijf met miljoenen klanten, dat ook nog eens elk jaar aan diezelfde gemeenten en provincies enorme sommen dividenden uitkeert.

Toch doet zich de rare situatie voor dat provinciale bestuurders ineens roepen dat ze die aandelen moeten verkopen en wel zo snel mogelijk. Ze doen alsof ze geen keuze hebben. Maar die is er wel degelijk.

Natuurlijk, er zijn financiële advi­seurs die ze influisteren. Maar zijn dat niet dezelfde adviseurs die het normaal vinden dat mensen ton­nen per jaar verdienen, zelfs als ze bedrijven failliet laten gaan?
Die vonden dat je gek was als je je spaargeld niet op een IJslandse bank zou zetten? Die het heel lo­gisch vonden dat Fortis ABN­AMRO over zou nemen? U weet wat er gebeurd is toen mensen blind achter dit soort adviezen aan­gingen. Wij zouden er op willen wijzen dat grotere bedrijven het ze­ker niet altijd beter doen dan klei­nere en dat een veel kleiner ener­giebedrijf als Delta in de provincie Zeeland gewoon klein en zelfstan­dig wil blijven.

Ook is het zo dat Nuon een uitste­kende solvabiliteit heeft en dus in nieuwe centrales kan investeren (zo nodig kan Nuon hiervoor geld lenen bij banken en grote beleg­gers). En ook is samenwerking met andere energiebedrijven mo­gelijk zonder overname. Maar dat wordt er niet bij verteld.

De situatie wordt nog gekker als je bedenkt dat van de bedrijven die genoemd worden als overname­kandidaat, de aandelen groten­deels in handen van een staat zijn. Zo is het bedrijf Vattenfall volledig in handen van de het koninkrijk Zweden. Straks gaan ze dus in bui­tenlandse hoofdsteden over onze energie. Een Nuon-medewerker die bij het onderhandelingsproces betrokken is, sprak daarover zijn zorgen uit: ‘Als er in de toekomst energieschaarste ontstaat, wordt de keuze of het licht uitgaat niet in Amsterdam maar misschien wel in Rome genomen.’ Als Nuon verkocht wordt, hebben we bovendien niets meer te zeg­gen over de aanpak van topsalaris­sen, schonere centrales, een zo so­ciaal mogelijk afsluitbeleid, een in­zet op lage rekeningen in plaats van hoge winsten en het behoud van werkgelegenheid. Er zijn dus grote belangen in het geding, be­langen die bij de provinciale be­stuurders echter kennelijk niet op­wegen tegen het snelle geld van een verkoop. Die verkoop gaat bij Nuon dan wel in stappen maar de deal zal gaan om de totale verkoop en de zeggenschap ligt vanaf dag één in handen van de koper.

Helaas is lessen trekken uit de re­cente ervaringen van het ongebrei­delde vrijemarktdenken, kennelijk nog niet besteed aan de meeste provinciale politici. Zelfs niet die van partijen als PvdA, GroenLinks en ChristenUnie wiens partijgeno­ten in Den Haag inmiddels iets kri­tischer zijn geworden over privati­sering.

Helaas weigeren het kabinet en de Tweede Kamer om een stokje voor de verkoop te steken. Dat had bij­voorbeeld gekund door aan te ge­ven een besluit hiertoe van provin­ciale staten te zullen gaan vernieti­gen. De tijd dringt, maar gelukkig is het nog niet te laat. U kunt de volksvertegenwoordigers nu nog aanspreken op wat ze voor de ver­kiezingen beloofden en zij kunnen op hun beurt de bestuurders nu nog terugfluiten. Het besluit is nu nog niet gevallen.

Agnes Kant is fractievoorzitter van de SP in de Tweede Kamer. Eric van Kaat­hoven is fractievoorzitter van de SP in Provinciale Staten van Gelderland.